სსიპ - სიღნაღის მუნიციპალიტეტის ზემო ბოდბის №1 საჯარო სკოლა კურსის მიმდინარეობისას მოსწავლეებს ექნებათ საშუალება შეისწავლონ მატყლის დამუშავების ისტორია, მატყლის ბოჭკოს აგებულება, მისი ფიზიკურ-მექანიკური თვისებები, ასევე ისწავლონ აღნიშნული მასალის გადარჩევა, გასუფთავება და დაჩეჩვა . დაეუფლებიან მატყლის ღებვის ტექნოლოგიებს ქიმიური და ბუნებრივი საღებავების გამოყენებით.შეძლებენ თექის მოთელვას და მისი საშუალებით , საკუთარი ხელით სხვადასხვა აქსესუარების დამზადებას.
სსიპ სიღნაღის მუნიციპალიტეტის ზემო ბოდბის № 1 საჯარო სკოლის VII-VIIIკლასის მოსწავლეებმა თავისუფალი გაკვეთილების ,,ხელოვნების სახელოსნო’’-ს ფარგლებში 20 ნოემბერს მოაწყეს გამოფენა. დიდი ხალისით და ენთუზიაზმით გააკრეს აფიშა და სიხარულით ელოდებონენ ამ დღეს. გამოფენაზე გვეწვივნენ ქალაქ სიღნაღის საგანმანათლებლო რესურსცენტრის წარმომადგნლები, სკოლის პედაგოგები, მოსწავლეები, მშობლები. სტუმრებმა დაათვალიერეს მოსწავლეთა ნამუშევრები და მოსწავლეებთან გადაიღეს სამახსოვრო სურათები.
თარგის გამოყენებით გარეცხილი და უკვე მშრალი თექისგან მოსწავლეებმა გამოჭრეს ჟილეტის დეტალები. შალის ნართის დახმარებით დაუხვიეს გვერდები და დაუმაგრეს შესაკრავები. გაკვეთილს ქონდა ჯგუფური მუშაობის სახე, მოსწავლეები საუკეთესოდ იყენებენ თანამშრომლობით უნარებს, ხალისით და დიდი ენთუზიაზმით შეკერეს თექის ჟილეტი.
ამ გაკვეთილზე მოსწავლეები დავყავი ორ ჯგუფად. მათ ერთობლივად განსაზღვრეს ქუდის ზომები, რისთვისაც აიღეს გარშემოწერილობის ზომები თავის ქალის შუა წერტილიდან შუბლის მიმართულებით. მუყაოსგან დაამზადეს თარგები. შემდეგ მასზე ერთმა ჯგუფმა ორივე მხრიდან თანაბარი რაოდენობით დააფინა მატყლი და საპნიანი წყლის ქაფით კარგად დაფარა ის. დაუფიქსირეს გვერდები და დაიწყეს თელვა. მას შემდეგ, რაც დარწმუნდდნენ, რომ გვერდები ერთმანეთს აღარ შეეთელებოდა, ამოიღეს თარგი და გაააგრძელეს თელვა. თანდათანობით ქუდს მისცეს ქალის შლიაპის ფორმა, გარეცხეს და მოათავსეს გასაშრობად. მას შემდეგ, რაც ნამუშევარი გაშრა, დაუმუშავეს ნაპირები, გააფორმეს ყვავილით და ფოთლებით. მეორე ჯგუფმა კი მოთელილი მშრალი თექა გამოჭრეს თარგის დახმარებით და ნემსის და ნართის დახმარებით შეკერეს კაცის კახური(თუშური) ქუდი .
გაკვეთილზე მოსწავლეებმა მოისმინეს მინი ლექცია თემაზე- მატყლის თელვა მოცულობით ფორმებზე და მატყლის დაფენა თარგის მიხედვით. შემდეგ მათ მუყაოსგან გამოჭრეს თარგი პატარა ბავშვის ფეხის ზომაზე. ფთილების სახით თარგზე დააფინეს მატყლის ბოჭკო სასურველ სისქემდე. დაფენილ მატყლს გადააფარეს ბადე და სარეცხის საპნისა და ცხელი წყლის დახმარებით შეუდგნენ მოთელვის პროცესს. მას შემდეგ, რაც მატყლის ბოჭკო ოდნავ დაფიქსირდა, ამოატრიალეს თარგთან ერთად და შემოუკეცეს მატყლი ისე, რომ მიეღო ფორმა. შემდეგ ზემოდან დააფინეს კვლავ მატყლის ფთილები და გაიმეორეს აღნიშნული პროცესი. გადასული მატყლი კვლავ შემოკეცეს და განაგრძეს თელვა. ბოლოს მოახდინეს თარგისა და მოთელილი ნაწარმის ერთმანეთისგან გაცალკევება. ამის მერე განაგრძეს ბავშვის ფაჩუჩის ძირის თელვა, გარეცხეს, მისცეს ფორმა და მოათავსეს გასაშრობად.მას შემდეგ, რაც კარგად გააშრეს ნამუშევარი ძირზე გამოაკერეს დერმატინი, გააფორმეს ყვავილებით და აბრეშუმის ლენტით.
გაკვეთილზე მოსწავლეებმა დაინაწილეს ფუნქციები. გაიყვნენ ორ ჯგუფად: თარგების დახმარებით ბიჭებმა გამოჭრეს ოთახის ქოშის ძირები,ასევე დერმატინი, მოამზადეს მეორადი მასალა შიგ ჩასაფენად . გოგონებმა კი შეკერეს შალის ნართის გამოყენებით, გამოჭრეს აპლიკაცია, რომელიც შეკრეს აბრეშუმის ლენტით და სიკლიკონის წებოს.
ამ გაკვეთილზე მოსწავლეებმა თარგის გამოყენებით გამოჭრეს სველი წესით მოთელილი ფერად-ფერადი თექა.დაამზადეს მუყაოსგან ყვავილისთვის ღეროები, რომელიც დაფარეს მწვანე მატყლით. ბოლოები ჩაუმაგრეს სილიკონის წებოს დახმარებით და ზემოდან დააკრეს ყვავილის ფურცლები. გამოჭრეს ასევე მწვანე ფოთლები და ღეროზე ისიც მიაწებეს.უნდა აღინიშნოს მათი დიდი მონდომება და ინტერესი. განსაკუთრებული სიხალისით არჩევდნენ ყვავილის გულისთვის ფერებს , რათა მოეხდინათ ნემსით მისი ჩათელვა. გაკვეთილის ბოლოს თავიანთ გამზადებულ ყვავილებს ერთმანეთს ადარებდნენ და აწონებდნენ.
ამ გაკვეთილზე მოსწავლეებმა წინასწარ მოთელილი ფერად-ფერადი და უკვე მშრალი თექა გამოჭრეს. სილიკონის წებოს, შალის ნართის და ფხრიწის გამოყენებით დაამზადეს სპეციალური ჩანთები მობილური ტელეფონისთვის. საკუთარი ფანტაზიით გამოჭრეს სხვადასხვანაირი ყვავილები და გააფორმეს ისინი. იმუშავეს წყვილებში. გაკვეთილში აქტიურად იყვნენ ჩართულები როგორც გოგონები, ისე ბიჭები .განსაკუთრებით გაახალისა ბავშვები ჩანთისთვის ყურის დამზადების პროცესმა. გაკვეთილმა საინტერესოდ და ხალისიანად ჩაიარა.
ამ გაკვეთილზე მოსწავლეებმა წინასწარ მოთელილი და უკვე მშრალი თექა გამოჭრეს. სამუშაოდ გამოიყენეს სილიკონის წებო , აბრეშუმის ფერადი ლენტი, შალის ნართი და საკუთარი ფანტაზიით დაამზადეს საფულეები. იმუშავეს ჯგუფებში. გაკვეთილში აქტიურად იყვნენ ჩართულები როგორც გოგონები, ისე ბიჭები . გაკვეთილმა საინტერესოდ და ხალისიანად ჩაიარა.
გაკვეთილის მიზანი იყო მოსწავლეებს მოეთელათ თექა სველი წესით. მოსწავლეებმა ბუნებრივი და ქიმიური საღებავებით შეღებილი სხვადასხვაფერი მატყლისაგან მოთელეს თექა, აღსანიშნავია ბავშვების აქტიურობა თექის მოთელვის პროცესში; გოგონებს ტოლს არ უდებდნენ ბიჭები; მოთელილი სხვადასხვაფერი ნამუშევრები გარეცხეს და მოათავსეს გასაშრობად. ბავშვები მოუთმენლად ელიან მომავალ გაკვეთილს, რომ დაამზადონ საფულეები და მობილურის ჩასადები ჩანთები.
მოსწავლეებმა მშრალი და სველი მეთოდით მოთელილი თექისგან დაამზადეს თოჯინები, გასაფორმებლად გამოიყენეს ბისერები და ფერადი ლენტები. ბავშვებში დიდი ინტერესი გამოიწვია თოჯინების დამზადების პროცესმა. ყველა მოსწავლე დიდი ინტერესით ჩაერთო და შედეგმაც არ დააყოვნა: ყველა კმაყოფილები დავრჩით. მოსწავლეები იმედოვნებენ, რომ შემდეგ ჯერზე უკეთეს თოჯინებს დაამზადებნ.
მოსწავლეებმა დაამზადეს თარგები, რა ზომისაც უნდა შეეკერათ ჩანთები. წინასწარ გააკეთეს ესკიზი, თუ როგორ აქსესუარებს გამოიყენებდნენ ჩანთის გასაფორმებლად, გამოჭრეს თექა, დაამზადეს სხვადასხვა ფორმის აქსესუარები და შეკერეს პატარა ხელჩანთები. გაკვეთილი იყო საინტერესო, შემოქმედებითი და ნაყოფიერი.
მოსწავლეებმა მას შემდეგ რაც შეისწავლეს სველი და მშრალი მეთოდით თექის მოთელვა, დიდი ენთუზიაზმით დაიწყეს მზადება დაემზადებინათ სხვადასხვა მარტივი ნაკეთობები. გამოჭრეს და დაამზადეს ჭიამაიები, გვირილები , ტიტები. სილოკონის წებოს დახმარებით ისინი მიამაგრეს სამაგრებს. მოსწავლეები თავიანთი ნამუშევრებით კმაყოფილები დარჩნენ.
მოსწავლეებმა მშრალი თექისგან გამოჭრეს სხვადასხვა ფორმები: ყვავილები, გულები, ვარსკვლავები, სმაილები და სილიკონის წებოს საშუალებით დაამაგრეს წკაპებზე და თმის რეზინებზე.
მოსწავლეებმა გამოიყენეს შესწავლილი თეორიული მასალა და მოთელეს თექა სველი მეთოდით, შემდეგ კი მოათავსეს გასაშრობად. მოსწავლეებში დიდი ინტერესი გამოიწვია თექის მოთელვამ. გაკვეთილი იყო საინტერესო, ხალისიანი და ნაყოფიერი.
გაკვეთილის დასაწყისში მოსწავლეებმა მოისმინეს მინი ლექცია იმის შესახებ , რომ არსებობს მატყლის მშრალი და სველი თელვა . მოამზადეს საჭირო რესურსები და შეუდგნენ თექის მშრალად მოთელვის სწავლას - კეთებით. მოსწავლეები ძალიან გახალისდნენ , თავად შეძლეს დაემზადებინათ სხვადასხვა ხილი: ვაშლი, მსხალი, ბლის კუნწულა, მარწყვი, ბანანი .ასევე დაამზადეს პატარა გულები, ჩაიდანი, გოგონა , ბიჭი, პეპელა. გაკვეთილმა ძალიან საინტერესოდ ჩაიარა.
მოსწავლეებმა მასწავლებელთან ერთად განახორციელეს მატყლის ღებვის პრაქტიკული პროცესი რამდენიმე ბუნებრივი და ქიმიური საღებავებით( ენდროს ძირები გამოიყენეს წითლად შეღებისთვის , თრიმლის ტოტები ,ყლორტები და ქერქები კი- ყვითელი ფერისთვის. ქიმიური საღებავის დახმარებით კი მიიღეს მწვანე და ლურჯი ფერები ), შემდეგ მოახდინეს აღნიშნული ნედლეულის რეცხვა და მოათავსეს გასაშრობად.
ამ გაკვეთილზე მოსწავლეები გაეცნენ მატყლის ბოჭკოს წინასწარ მომზადებას შეღებვამდე . მათ შეისწავლეს 3 ძირითადი ფერით , წითელი, ყვითელი და ლურჯის შერევით სხვა ფერების მიღება. სიახლე იყო მათთვის ის, რომ წინასწარ 30 წთ-ის განმავლობაში მატყლი უნდა მოეთავსებინათ ძმრით გაჯერებულ ნელ-თბილ წყალში და შემდეგ უკვე უშუალოდ უნდა მოეხდინათ შეღებვა. ასევე შეისწავლეს შეღებვისას მატყლის, ფერის , წყლის და ძმრის პროპორციები (500 გრ მატყლი, 50 გრ საღებავი პიგმენტი, 100 გრ ძმარი, წყალი იმდენი, რომ სრულიად დაიფაროს მასა) . გაეცნენ მატყლის შეღებვას ბუნებრივი საღებავებითაც. მოსწავლეებმა მოიძიეს იმ მცენარეთა სია, რომლებიც ტრადიციულად გამოიყენება ნედლეულის ბუნებრივი ღებისთვის და მოაწყეს პრეზენტაცია .
მოსწავლეებმა ინტერნეტში მოიძიეს ვიდეო რესურსი , რომლის საშუალებითაც შეძლეს განესხვავებინათ გრძელბეწვიანი და მოკლებეწვიანი მატყლის სახეობები, ასევე დაათვალიერეს და გაეცნენ რეცხვის, დაჩეჩვის პროცესებს. ბავშვებმა გააკეთეს საინტერესო კომენტარები და ნედლეულის ზუსტი რაოდენობა სწორად განსაზღვრეს.
მოსწავლეები გაეცნენ უსაფრთხოების წესებს თექის დამუშავებისას, რათა თავიდან იქნეს აცილებული უბედური შემთხვევები აღნიშნული კურსის განხორციელებისას. განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილეს ჩასათელი ნემსის მოხმარებისას მიღებულ შესაძლო ტრამვაზე, ასევე მატყლის შეღებვის პროცესში შემთხვევით დამწვრობაზე.გაეცვნენ სანიტარულ- ჰიგიენური ნორმების დაცვის აუცილებლობას , დამწვრობის ხარისხებს. ბავშვებმა შეისწავლეს პირველადი სამედიცინო დახმარების გაწევა აღნიშნული პროექტის მიმდინარეობისას შემთხვევითი დამწვრობის დროს.
მოსწავლეები გაეცნენ პროექტის ფარგლებში ხელოვნების აღნიშნულ მიმართულებას , ასევე თექის მნიშვნელობას თანამედროვე ცხოვრებაში. შეისწავლეს მატყლის დამუშავების ისტორია, მატყლის ბოჭკოს აგებულება, ტიპები,ფიზიკურ-მექანიკური თვისებები. დაეუფლნენ პირველადი დამუშავების პროცესებს ( გადარჩევა, გასუფთავება, გარეცხვა, დაჩეჩვა, გაშრობა).
