სკოლების საჯარო შეფასების სისტემა

მეფე და პაიკი მეფის წინააღგმდეგ ორმხრივი თამაში . სასკოლი ჩემპიონატი ჭადრაკში27/11/2017

მეფე და პაიკი მეფის წინააღგმდეგ აქ ვიყენებთ ოპოზიციას ხოლო თუ მეფე პაიკის წინ არის ის აუცილებლად გადის ლაზიერში ორმხრივი თამაშისას ვაძლევ რჩევებს რათა ყურადღებით აკვირდებოდნენ როგორც მოწინააღგმდეგის სვლებს ასევე საკუთარ სვლებს

ორი ზედმეტი პაიკი ორმხრივი თამაში . ლაზიერი პაიკის წინააღგმდეგ ორმხრივი თამაში 13/11/2017

ორი ზედმეტი პაიკის დროს საჭიროა მეფის დახმერება რათა შევავიწროვოთ მოწინააღგმდეგის მეფე და პაიკი ლაზიერში გავიყვანოთ

დაშორებული გამსვლელი პაიკი ორმხრივი თამაში . დაცული გამსვლელი პაიკი ორმხრივი თამაში 6/11.2017

დაშორებული გამსვლელი პაიკი ეწოდება საბრძოლო ადგილიდან მოცილებით მდგარ პაიკს გეგმა ასეთია ვამოძრავებთ პაიკს ,რომ მოწინააღგმდეგის მაფე მისკენ გაეშუროს ამ დროს ჩვენი მეფე უნდა მივიდეს მეტოქის პაიკებთან და ავიყვანოთ ისინი

პაიკთა გარღვევა ორმხრივი თამაში . მხარში ჩადგმის მეთოდი პრაქტიკული მეცადინეობა30/10/2017

პაიკთა გარღვევა ტაქტიკური ხერხია მას ახორციელებენ ერთი ან რამდებიმე პაიკის შეწირვით უმეტეს შემთხვევაში გარღვევის შემდეგ პაიკები მეფის დაუხმარებლად ახერხებენ ლაზიერში გასვლას

პაიკის გაყვანა ლაზიერში 23/10/2017

პაიკი ყველაზე სუსტი,მაგრამ უშიშარი მებრძოლია.იგი მოძრაობს მხოლოდ ვერტიკალურად ერთ უჯრაზე, საწყისი პოზიციიდან კი ერთ ან ორ უჯრაზე გადადის.პაიკს უკან სვლა არ შეუძლია. თეთრი პაიკები განლაგებულია 2 ჰორიზონტალზე, ხოლო შავები 7 ჰორიზონტალზე. პაიკი მეტოქის ფიგურას კლავს დიაგონალურად წინ ერთ უჯრაზე, მარცხნივ ან მარჯვნივ.პაკს აქვს ბევრი კარგი თვისება, ესენია: 1) გავლაზე აყვანა, 2) ფიგურის გაცოცხლება. გავლაზე აყვანა შეიძლება მხოლოდ მეტოქის პაიკის ორ უჯრაზე გადაადგილების საპასუხო სვლით.მომდევნო სვლიდან გავლაზე აყვანა აღარ შეიძლება. თეთრ პაკს გავლაზე აყვანის უფლება აქვს მხოლოდ მაშინ, როდესაც ის მეხუთე ჰორიზონტალზე იმყოფება. შავებს პაიკის გავლაზე აყვანა მხოლოდ მეოთხე ჰორიზონტალიდან შეიძლია. როდესაც თეთრი პაიკი მიაღწევს მერვე ჰორიზონტალს,ხოლო შავების პაიკი — პირველს, მაშინ შესაძლებელია პაიკის გაცოცხლება ლაზიერად,ეტლად,კუდ ან მხედრად.

ენდშპილი და მისი თავისებურებანი პრაქტიკული მეცადინეობა 16/10/2017

არ გაფლანგოთ დრო დებიუტების დაზეპირებაში.

ბევრი მოჭადრაკე უშვებს შეცდომას, კარგავენ რა დროს სვლების მიმდევრობის ("დებიუტის" დამახსოვრებაზე. პრობლემა იმაშია, რომ თქვენი მეტოქეთა უმრავლესობამ არ იციან მმრავალი დებიუტი, და თუ მაინც იციან, შანსი, რომ ისინი ითამაშებენ თქვენ ვარიაციას, ძლიერ მცირეა. დასაწყისისათვის შეისწავლეთ კარგი დებიუტის საერთო პრინციპები და ნუ ეცდებით დაიხსომოთ ყველა დებიუტი

ენდშპილი (გერმ. end-ბოლო, spiel- თამაში). ჭადრაკისა და შაშის პარტიის დამაგვირგვინებელი სტადია, რომლისთვისაც დამახასიათებელია ბრძოლაში ჩართული ძალების მნიშვნელოვანი კლება.ენდშპილსა და მიტელშპილს (თამაშის შუა ნაწილს) შორის მკაფიო საზღვრის გავლება ყოველთვის არ ხერხდება. პარტია ენდშპილში ჩვეულებრივ მაშინ გადადის, როდესაც ფიგურების დიდი ნაწილი გაცვლილია და მეფეს საფრთხე აღარ ემუქრება. მოჭადრაკის მთავარი სტრატეგიული მიზანია პაიკის ლაზიერად გაყვანა მატერიალური უპირატესობის მოსაპოვებლად. მეფე აქტიურ ფიგურად იქცევა. ასევე იზრდება თითოეული ფიგურისა და პაიკის მნიშვნელობა. ფიგურებისა და პაიკების მცირე რიცხვის გამო პარტიის დასარულს ანალიზი და კლასიფიკაცია იოლდება. ენდშპილის პოზიციებში საორიენტაციოდ დამუშავებულია ე.წ. პაიკების დაბოლოება, მხედრების დაბოლოება, შერეული დაბოლოება, ეტლი მხედრის წინააღმდეგ, ლაზიერი ეტლის წინააღმდეგ, ლაზიერი მსუბუქი ფიგურის წინააღმდეგ, მძიმეფიგურებიანი დაბოლოება, ეტლების დაბოლოება.
ენდშპილის თეორიას ათას წელზე მეტი ხნის ისტორიას აქვს (ენდშპილის პირველი პოზიციები ჭადრაკს ჯერ კიდევ შატრანჯისგან ერგო მემკვიდრეობად). ენდშპილის თეორიის დამუშავებაში განსაკუთრებული როლი ითამაშა გამოჩენილი ფრანგი მოჭადრაკის, ფრანსუა ანდრე ფილიდორის გამოკვლევამ “საჭადრაკო პარტიის ანალიზი” (გამოიცა 1777 წელს), რომელსაც აგრძელებს ავსტრიელი მოჭადრაკისა და თეორეტიკოსის, იოჰან ბერგერის კლასიკური ნაშრომი “ენდშპილის თეორია და პრაქტიკა” (1890). წარსულის მოჭადრაკეთა შორის ენდშპილის დიდოსტატებად ითვლებოდნენ ემანუილ ლასკერი, ხოსე რაულ კაპაბლანკა, ალექსანდრ ალიოხინი. ამ მხრივ გამოირჩეოდა რობერტ ფიშერიც.

ღია დებიუტი იტალიური პარტია 9/10/2017

საჭადრაკო პარტია პირობითად სამ ნაწილად იყოფა;დებიუტი,მიტენდშპილი და ენდშპილი.დებიუტები თავი მხრივ სამი სახისაა.ღია,ნახევრად ღია და დახურული.

დებიუტები,რომლებშიც შავები თეთრების 1 e4 სვლაზე1... e5 -ით პასუხობენ ღია დებიუტების ჯგუფს მიაკუთვნებენ.

ღია დებიუტებში განსაკუთრებით იგრძნობა ფიგურათა სწრაფი განვთარების უდიდესი მნიშვნელობა აქ თითოეული ტემპი ძალიან ძვირად ფასობს.ამიტომ ღია დებიუტებში თუ მდგომარეობამ არ აიზულა მოჭადრაკე არასოდეს აკეთებს ორ სვლას ერთი და იგივე ფიგურით.ღია დებიუტებია:იტალიური პარტია,ესპანური პარტია,ორი მხედრის დაცვა და სხვა.

იტალიური პარტია

1] e4 - e5

2] მ f3 - მ c6

3] კ c4 - კ c5

ამ სვლებით ხასიათდება იტალიური პარტია.მის პოპულალურობას დიდად შეუწყო ხელი ჯოაკინო გრეკომ და სხვა იტალიელმა მოჭადრაკეებმა. F7 მიზანში ამოღებამ და ფიგურების სწრაფმა იერიშმა მას ადგილი მიუჩინა კომბინაციური სტილის მოჭადრაკეთა შორის.

პრაქტიკული თამაში ,საჩვენებელი პარტია დებიუტი 2/10/2017

პირველი რამდენიმე სვლა შეიძლება იყოს ყველაზე მნიშვნელოვანი იმ სვლებს შორის, რომლებსაც თქვენ გააკეთებთ პარტიაში. ამ სვლებით თქვენ ახდენთ თქვენი გეგმების ფორმირებას და იწყებთ ბრძოლას თქვენი ადგილისათვის დაფაზე. ახალბედებისთვის არაა აუცილებელი დაიხსომონ დებიუტების ზუსტი სვლები. სჯობს მობილიზება დებიუტის სწორ პრინციპებზე, ისეთებზე როგორებიცაა ცენტრის კონტროლი და ფიგურების განვითარება. და მაინც, სასარგებლოა ზოგიერთი დებიუტების ცოდნა, რამეთუ მათი ხშირი თამაშის ალბათობის გამო ნამდვილად შეიძლება დაგეხმაროთ უკეთესი სათამაშო გეგმების განვითარებაში. მაგრამ ნურც ზედმეტად მიენდობით მათ დამახსოვრებას, რამეთუ თქვენ უბრალოდ გაიხლართებით.

ქიში , მუდმივი ქიში 25/09/2017

ჭადრაკის ფიგურის ან პაიკის თავდასხმა მოწინააღმდეგის მეფეზე მომდევნო სვლაზე მისი აყვანის მუქარით. არსებობს ქიშისგან თავდაცვის მხოლოდ სამი მეთოდი: 1) ქიშის გამომცხადებელი ფიგურის აყვანა; 2) მეფის გადასვლა თავისუფალ უჯრაზე; 3) მეფისთვის სხვა ფიგურის ჩამოფარება. პირობითი აღნიშვნაა “+”. ქიში რამდენიმეგვარია. მუდმივი _ ქიშის განუწყვეტლივ გამოცხადება მეფისთვის, რომელსაც საშუალება არა აქვს, ამ საფრთხეს თავი აარიდოს. მუდმივი ქიშის შედეგად პარტია ყაიმით მთავრდება: გახსნილი _ ქიში, როდესაც მეფეს ემუქრება ისეთი ფიგურის დარტყმა, რომელსაც მოქმედების ხაზი სხვა ფიგურის გადაადგილების შედეგად გაეხსნა. ორმაგი _ ორი ფიგურის ან ფიგურისა და პაიკის ერთდროული თავდასხმა მოწინააღმდეგის მეფეზე. პირობითი აღნიშვნაა “++”. გამჭოლი _ ქიშის გამოცხადება მეფის მიღმა მდგომი ფიგურის აყვანის მიზნით.

შამათი ორი ეტლით 18/ 09/ 2017

ეტლი სიძლიერით მეორე ფიგურა ლაზიერის შემდეგ. დაახლოებით უდრის ერთ მსუბუქ ფიგურას და 1-2 პაიკს. ჭადრაკის პარტიის დაწყებისას თითოეულ მოთამაშეს ორი ეტლი ჰჰყავს. პარტიის დასაწყისში ეტლები დგანან a1,h1, a8 და h8 უჯრებზე. ეტლი მოძრაობს ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად უჯრათა ნებისმიერ რაოდენობაზე. მეტოქის ფიგურას იღებს ასევე ვერტიკალურ და ჰორიზონტალურ ხაზებზე.

შამათი ორი ეტლით და შამათი ლაზიერით 12 /06/2017

მასწავლებელი უხსნის შამათი ორი ეტლით და შამათი ლაზიერით

ორი ეტლი საკუთარი მეფის დახმარების გარეშე ახერხებს მოწინააღმდეგე მეფის დაშამათებას, მაგალითად: ერთი ეტლი გადადის,კეტავს მე-7 ჰორიზონტალს ხოლო მომდევნო სვლაზე მეორე ეტლი გადადის მე-8 ჰორიზონტალზე და ვაშამათებთ მოწინააღგმდეგის მეფეს.

ორმაგი ქიში და შამათი 05 /06/2017

ორმაგი ქიში და შამათი

ორმაგი ქიში არის გახსნილი ქიშის ისეთი სახე,როდესაც გახსნილი და გამხსნელი ფიგურა ერთდროულად უცხადებს ქიშს მოწინააღმდეგის მეფეს.შამათია როდესაც ერთ-ერთ მეფეს ქიშისაგან თავის დაცვა არ შეუძლია.

ქიშის გამოცხადება , გახსნილი ქიში 29 /05/2017

ქიშის გამოცხადება , გახსნილი ქიში

ქიში. ჭადრაკის ფიგურის ან პაიკის თავდასხმა მოწინააღმდეგის მეფეზე მომდევნო სვლაზე მისი აყვანის მუქარით. არსებობს ქიშისგან თავდაცვის მხოლოდ სამი მეთოდი: 1) ქიშის გამომცხადებელი ფიგურის აყვანა; 2) მეფის გადასვლა თავისუფალ უჯრაზე; 3) მეფისთვის სხვა ფიგურის ჩამოფარება. პირობითი აღნიშვნაა “+”. ქიში რამდენიმეგვარია. მუდმივი _ ქიშის განუწყვეტლივ გამოცხადება მეფისთვის, რომელსაც საშუალება არა აქვს, ამ საფრთხეს თავი აარიდოს. მუდმივი ქიშის შედეგად პარტია ყაიმით მთავრდება: გახსნილი _ ქიში, როდესაც მეფეს ემუქრება ისეთი ფიგურის დარტყმა, რომელსაც მოქმედების ხაზი სხვა ფიგურის გადაადგილების შედეგად გაეხსნა. ორმაგი _ ორი ფიგურის ან ფიგურისა და პაიკის ერთდროული თავდასხმა მოწინააღმდეგის მეფეზე. პირობითი აღნიშვნაა “++”. გამჭოლი _ ქიშის გამოცხადება მეფის მიღმა მდგომი ფიგურის აყვანის მიზნით.

ფიგურათა პირობითობა და გავლაზე აყვანა 22 /05/2017

ფიგურათა პირობითობა და გავლაზე აყვანა

მასწავლებელი აცნობს თუ რა ღირებულება აქვს თითოეულ ფიგურას და რა შეფარდება აქვს ერთმანეთთან, ფიგურის გაცოცხლება. გავლაზე აყვანა შეიძლება მხოლოდ მეტოქის პაიკის ორ უჯრაზე გადაადგილების საპასუხო სვლით.

მხედრის სვლის და როქის შესწავლა 15/05/2017

მხედრის სვლის და როქის შესწავლა

მხედარი მსუბუქი ფიგურაა. სიძლიერით დაახლოებით კუს ან სამი პაიკის ტოლფასი. ჭადრაკის პარტიის დაწყებისას თითოეულ მოთამაშეს ორი მხედარი ჰყავს. პარტიის დასაწყისში მხედრები დგანან b1,g1, b8 და g8 უჯრებზე. მხედარი ერთდერთი ფიგურაა რომელსაც შეუძლია გადაახტეს როგორც თავის, ასევე მეტოქის ფიგურებს. მხედარი დადის რუსული ,,Г’’-ს ფორმით. თავიდან ორი უჯრა ჰორიზინტალურად ან ვერტიკალურად და მერე ერთი უჯრა ვერტიკალურად ან ჰორიზონტალურად. მეფეს და ეტლის ადგილების შეცვლა. ამისათვის აუცილებელია მეფეც და ეტლიც არ იყვნენ მანამდე გადაადგილებულნნი

მეფის და პაიკის მოძრაობის შესწავლა 08/05/2017

მეფის და პაიკის მოძრაობის შესწავლა

პაიკი ყველაზე სუსტი,მაგრამ უშიშარი მებრძოლია.იგი მოძრაობს მხოლოდ ვერტიკალურად ერთ უჯრაზე, საწყისი პოზიციიდან კი ერთ ან ორ უჯრაზე გადადის.პაიკს უკან სვლა არ შეუძლია. თეთრი პაიკები განლაგებულია 2 ჰორიზონტალზე, ხოლო შავები 7 ჰორიზონტალზე. პაიკი მეტოქის ფიგურას კლავს დიაგონალურად წინ ერთ უჯრაზე, მარცხნივ ან მარჯვნივ.პაკს აქვს ბევრი კარგი თვისება, ესენია: 1) გავლაზე აყვანა, 2) ფიგურის გაცოცხლება. გავლაზე აყვანა შეიძლება მხოლოდ მეტოქის პაიკის ორ უჯრაზე გადაადგილების საპასუხო სვლით.მომდევნო სვლიდან გავლაზე აყვანა აღარ შეიძლება. თეთრ პაკს გავლაზე აყვანის უფლება აქვს მხოლოდ მაშინ, როდესაც ის მეხუთე ჰორიზონტალზე იმყოფება. შავებს პაიკის გავლაზე აყვანა მხოლოდ მეოთხე ჰორიზონტალიდან შეიძლია. როდესაც თეთრი პაიკი მიაღწევს მერვე ჰორიზონტალს,ხოლო შავების პაიკი — პირველს, მაშინ შესაძლებელია პაიკის გაცოცხლება ლაზიერად,ეტლად,კუდ ან მხედრად.

მაფის სვლის შეხსენება

პაიკი ყველაზე სუსტი,მაგრამ უშიშარი მებრძოლია.იგი მოძრაობს მხოლოდ ვერტიკალურად ერთ უჯრაზე, საწყისი პოზიციიდან კი ერთ ან ორ უჯრაზე გადადის.პაიკს უკან სვლა არ შეუძლია. თეთრი პაიკები განლაგებულია 2 ჰორიზონტალზე, ხოლო შავები 7 ჰორიზონტალზე. პაიკი მეტოქის ფიგურას კლავს დიაგონალურად წინ ერთ უჯრაზე, მარცხნივ ან მარჯვნივ.პაკს აქვს ბევრი კარგი თვისება, ესენია: 1) გავლაზე აყვანა, 2) ფიგურის გაცოცხლება. გავლაზე აყვანა შეიძლება მხოლოდ მეტოქის პაიკის ორ უჯრაზე გადაადგილების საპასუხო სვლით.მომდევნო სვლიდან გავლაზე აყვანა აღარ შეიძლება. თეთრ პაკს გავლაზე აყვანის უფლება აქვს მხოლოდ მაშინ, როდესაც ის მეხუთე ჰორიზონტალზე იმყოფება. შავებს პაიკის გავლაზე აყვანა მხოლოდ მეოთხე ჰორიზონტალიდან შეიძლია. როდესაც თეთრი პაიკი მიაღწევს მერვე ჰორიზონტალს,ხოლო შავების პაიკი — პირველს, მაშინ შესაძლებელია პაიკის გაცოცხლება ლაზიერად, ეტლად, კუდ, ან მხედრად.

ლაზიერისა და კუს მოძრაობის შესწავლა 01/05/2017

ლაზიერისა და კუს მოძრაობის შესწავლა

მსუბუქი ფიგურა. კუ სიძლიერით დაახლოებით მხედრის ან სამი პაიკის ტოლფასია. ჭადრაკის პარტიის დაწყებისას თითოეულ მოთამაშეს ორი კუ ჰყავს. პარტიის დასაწყისში კუები დგანან c1,f1, c8 და f8 უჯრებზე. ამ ოთხი კუდან ორი თეთრუჯრედოვანი და ორიც შავუჯრედოვანი კუა. კუ მოძრაობს უჯრების ნებისმიერ რაოდენობაზე მხოლოდ იმ ფერის დიაგონალებზე, რას ფერის უჯრაზეც დგას.

ჭადრაკის ყველაზე ძლიერი ფიგურა. ჭადრაკის პარტიის დაწყებისას თითოეულ მოთამაშეს ერთი ლაზიერი აქვს. ლაზიერები დგანან d1 და d8 უჯრებზე. ლაზიერი დაახლოებით ორი ეტლის ან სამი მსუბუქი (მხედარი, კუ) ფიგურის ტოლფასია.

თამაშის მსვლელობისას ლაზიერს შეუძლია ვერტიკალურად, ჰორიზონტალურად და დიაგონალურად ნებისმიერი რაოდენობის უჯრაზე გადაადგილება იმ პირობით, თუ მის გზაზე სხვა ფიგურა არ დგას. ასევე ყველა მიმართულებით შეუძლია აიყვანოს მეტოქის ნებისმიერი ფიგურა.

ი.ს.ტ. ტექნოლოგიებით ფიგურათა განლაგების შესწავლა 24/04/2017

მასწავლებელი აცნობს ი.ს.ტ. ტექნოლოგიებით ფიგურათა განლაგებას, ყოველი ფიგურა „დადის“ გარკვეული წესების შესაბამისად და (მეფის გარდა) მისი აყვანა შეიძლება მოწინააღმდეგის ფიგურით. ფიგურის აყვანა სავალდებული არ არის გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც სხვა სვლით შეუძლებელია შეტევისაგან მეფის დაცვა. პარტიას იწყებენ „თეთრები“, სვლები კეთდება რიგრიგობით. თამაშის მიზანია მეტოქის მეფის დაშამათება.

ეტლი სიძლიერით მეორე ფიგურა ლაზიერის შემდეგ. დაახლოებით უდრის ერთ მსუბუქ ფიგურას და 1-2 პაიკს. ჭადრაკის პარტიის დაწყებისას თითოეულ მოთამაშეს ორი ეტლი ჰჰყავს. პარტიის დასაწყისში ეტლები დგანან a1,h1, a8 და h8 უჯრებზე. ეტლი მოძრაობს ვერტიკალურად და ჰორიზონტალურად უჯრათა ნებისმიერ რაოდენობაზე. მეტოქის ფიგურას იღებს ასევე ვერტიკალურ და ჰორიზონტალურ ხაზებზე.

მეფის სვლის შესწავლა 10/04/2017

მეფის სვლის შესწავლა , მეფე არ კვდება მხოლოდ შამათდება. მეფე ჭადრაკში ყველაზე მნიშვნელოვანი ფიგურაა, მაგრამ ერთ-ერთი ყველაზე სუსტიცაა.მისი მოკვლა არ შეიძლება, მაგრამ თუ მას არ შეუძლია მეტოქის მუქარას თავი დააღწიოს მაშინ პარტია დამთავრებულად ითვლება. მეფე მოძრაობს ყველა მიმართულებით მხოლოდ ერთ უჯრაზე გამონაკლისია მხოლოდ როქის დროს

ჭადრაკის წარმოშობის ისტორია 03 /04/2017

მასწავლებელი მოსწავლეებს აცნობს ჭადრაკის წარმოშობის ისტორიას იგი VI საუკუნეში ინდოეთში ვინმე სინმა გამოიგონა, მალე სპარსეთშიც გავრცელდა. XI საუკუნეში ევროპაშიც სათანადო გავრცელება ჰპოვა. მასწავლებელი წინასწარ გამზადებული საპრეზენტაციო მასალით საუბრობს ჭადრაკის წარმოშობის სხვა ვერსიებზე, ჭადრაკი მოხსენიებულია მრავალ ქართულ ლიტერატურულ და ისტორიულ წყაროსა და ძეგლში.

აცნობს თუ როგორ და წარმადებები მოიპოვა ჩვენი სკოლის დაწყებითი საფეხურის მოსწავლემ, მსოფლიო ჩემპიონატზე მონაწილეობამდე რა გზები გაიარა და რა მოლოდინები აქვს სკოლას მის მიმართ.

გაკვეთილის ბოლოს მასწავლებელი მოსწავლეებს აცნობს ჭადრაკის დაფის სტრუქტურასა და ფიგურების განლაგებას საწყის პოზიციაში.

0%	0%	0%	0%	0%

1 ქულა	2 ქულა	3 ქულა	4 ქულა	5 ქულა

თავისუფალი გაკვეთილები

ჭადრაკის ისტორიისა და თამაშის შესწავლა